Fındık fiyatı ve piyasadaki daralma

Fındık üretiminin yapıldığı Karadeniz Bölgesinin en yoğun gündemi “FINDIK” fiyatlarındaki düşüşün hızla devam etmesi.

Haklı olarak bu düşüşün sebepleri tartışılırken, hükümetin de bu düşüş karşısında nasıl bir önlem alacağı konuları gündeme getiriliyor.

TMO’ya fındık alımı talimatı verilmesi gerektiğini dillendiren ilgili kuruluşlar, hükümet yetkilileriyle de görüşmelerini sürdürüyorlar.

Bölgemizin ciddi geçim kaynağı fındıktır. Buna şüphe yok.

Görülüyor ki; fiyatın düşüşe geçtiği günden beri ticari hayatta gerilemeler söz konusu. Üretici yapacağı alışverişi fiyatın düşüşünden sonra askıya almış durumda. Bu durum piyasada ciddi bir işsizlik yaratıyor. Dolayısıyla bölgedeki küçük işyerleri siftah yapamaz hale gelmeyle karşı karşıyalar. Hatta üreticimiz tam bir şok yaşıyor.

Bu şoktan nasıl kurtuluruz?

Uzman görüşlerine göre en kestirme çözüm TMO’nun 100 bin ton ve üzeri fındık alması önemli rol oynayacaktır. Bu alım gerçekleştiğinde stoklar tükenecek ve yeni talepler meydana gelecektir. Destekleme adı altında yapılacak olan alım arz talep dengesini oluşturacak ve piyasa yeniden ürünü gerçek değerlerine yükseltecektir. Böyle bir düz mantık yürüttüğümüzde piyasadaki arz fazlası ürün devlet tarafından sübvanse (destekleme alımı) edilmiş olup, yeni taleplerin önü açılmış olacaktır. Dolayısıyla ürün fiyatı da bu destekten sonra yükselmiş olacaktır. Kaldı ki doğrudan 3 milyar dolarlık ihracat geliri sağlayan fındık ürününün 100 bin tonluk kısmını almak hazineye hiç de zarar verecek boyutlarda olmayacaktır.

İşin siyasi boyutuna bakıldığında da iktidarın bölge milletvekillerinin konuya ilişkin bir görüş belirtemedikleri, bir çalışma sergileyemedikleri açıkça görülmektedir. Yani hükümetin bu konuda alacağı önlemler hakkında hiçbir görüş ortaya koyamadıkları veya koydurulmadıkları anlaşılmıştır. Son tahlilde bölge milletvekilleri fındık fiyatının düşmesi sürecine müdahale edemez konuma düşürülmüşlerdir. Hiçbir iktidar vekili fiyatın düşüşü konusunda görüş belirtememiştir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik geçen hafta sonu Trabzon ve Rize’ye yaptığı ziyarette bakanlığı bünyesinde “Çay ve Fındık Daire Başkanlığı” kurulacağını açıklamış, sürecin artık bu daire tarafından takip edileceğini beyan etmiştir.

Bakanlık bünyesinde kurulacak olan dairenin faydası olacak mı?

Kuşkusuz ki; bu yapılanmada uzman kadroların çalışıyor olması uzun vadede fayda sağlayacaktır. En azından işi resmi yollardan resmi bir kuruluş takip edecektir.

Sonuç olarak; fındık fiyatının düşüşü süreçlerinde devlet desteğinin yapılması kaçınılmaz olmaktadır. Devletin müdahalesiyle olumsuz durumlar engellenmelidir.