YEŞİL DOLAR İLE YEŞİL FINDIĞIN BİRLEŞTİĞİ NOKTADASINIZ.

              Bilindiği gibi Karadeniz’de, bütün yılın ekonomik planlaması fındık üzerinden yapılır. Yöre insanı, kendi bahçesinde bir yıl boyunca çalıştığı (budama, gübreleme, ilaçlama, otları temizleme, bahçenin güvenliği, yabani hayvanların verdiği hasarları giderme vb gibi) emeğini göz ardı ederek sadece gübre, ilaç, amele, patoz ve nakliye parasını hesaba katarak fındık hasat zamanı mevcut iktidar tarafından fındık taban fiyatının açıklanmasını bekler.

             Yaptığı harcamaların dışında elinde ne kadar para kalacak. Bu para ile ihtiyaçlarını karşılayacak mı?

             Bu bölgenin insanlarının ürettiği fındığın miktarı hane başı 500 kg. olduğu gibi 10-15 tona ulaşan miktardadır. Az fındığı olanlar amele parası vermemek için kendi fındığını kendisi toplar.

Fındığını satan dar gelirli aileler (eğer tüccara borcu yoksa) aldığı parayı bir yıla bölmek zorundadır.

              Onlar için bu sermaye hayallerini geleceğe taşıyan bir umuttur. Çocuğunu mu evlendirecek, evinin akan çatısını mı yaptıracak, çocuğuna, torununa bir şey mi alacak, akraba ziyaretine mi gidecek, daha büyük hayaller kurup ev ya da araba mı alacak bu sermayeye bağlıdır.

              Fındık parası yöre halkının yaşamına öyle bir girmiştir ki alışverişte pazarlık aracı olmuş, türkülere konu olmuş, siyasilere oy olmuştur. Ekonomik işler fındık üzerine yapılandırılmış, çek senet üzerindeki ödeme tarihleri fındığa göre ayarlanmıştır.

              Fındık yaklaşık 2.000.000 kişiye istihdam sağlamaktadır. Bundan dolayıdır ki bu iş ülke için de önem kazanmaktadır.

Kendi topraklarında geçinemeyen insanlar göç ederek başka şehirlere gitmekte ve iş aramaktalar. İstanbul’un nüfusundan şikayetçi isek, işsizlikten şikayetçi isek bu göçe dur demeliyiz.

              Türkiye’de en çok göç eden İllerden biri de Ordu’dur. Bu da yöre halkının geçim sıkıntısı çektiğinin bir göstergesidir. Kendi topraklarında ürettikleri üründen elde ettikleri para harcamalarını karşılamamaktadır.

                Geçtiğimiz günlerde cumhurbaşkanı fındık üreticilerin sabırla beklediği fındık fiyatlarını açıkladı. Muhalefet ve üreticilerin bir kısmı 75.00 TL civarında bir fiyat beklerken Cumhurbaşkanının açıkladığı 54.00 TL fiyat beklentilerin altında kaldı.

Bu rakamı hep birlikte değerlendirelim.

1. Dünyada en fazla fındık üreten ülke Türkiye olmasına rağmen fındık piyasasını belirleyen ülke biz değiliz. Neden ?

2. Üretici fındığını 54.00 liradan mı satacaktır. Hayır..

Randıman düşük diye 50, 47, 45 TL ye kadar, hata daha aşağıya fındığını satacak, belki de tüccara yok fiyatına verecektir.

3. Yıllara göre fındık fiyatlarını hatırlatmak isterim.

Daha 1 yıl önce 2021 yılının Ağustos ayında,

• Dolar 8.60 TL,
• Mazot 7.65 TL,
• Gübre fiyatı ton olarak 14.600 TL civarındayken,

Fındık fiyatı 26,50 TL ilan edilmiş ve halkımızın büyük bir bölümü rakamı çok yetersiz bulmuştu.

Bugün ise yani 2022 yılının ağustos ayında;

• Dolar 18.00 TL
• Mazot 25.00 TL
• Gübre 21.160 TL civarlarında olduğunu ve fındığa verilen fiyatın kur bazında halen 3 dolar civarında kaldığını görmenizi isterim.

4. Fakat paranın alım gücüne baktığımızda 54.00 TL fiyatın yetersiz olduğunu geçen yıl verilen fiyatın altında kaldığını bilmenizi istiyorum.

          Sonuç olarak fındık geçen sene ile aynı fiyattadır ama paranın alım gücü geçen seneye göre daha zayıf olduğu için üretici mağdurdur. Bu gerçekleri okuduktan sonra size verilen bu fiyattan memnunsanız o zaman bizim için problem yok alkışlamaya devam edebilirsiniz.

          Geçen haftaki yazımda sol partinin Fatsa'da gerçekleştirdiği fındık mitingini yazmıştım ve yazımın genel anlamdaki içeriği nerde o eski mitingler söylemi yazımın ana temasıydı.

          İktidar o mitingden çok etkilenmiş olmalı ki fındık fiyatını açıklarken, fiyat tartışılmasın diye konuyu seçmenin oyu ile Belediye Başkanı olmuş ve yaptığı icraatlarla Türkiye’nin gündemine oturmuş, 42 yıl önceki terzi Fikri’ye kadar getirmiştir. Bir nebze de amacına ulaşmış olmalı ki fiyat açıklandığından beri çok tartışılmamış, bazı iktidar yanlısı gazeteler de resmi görevini yerine getirerek fındık fiyatlarının yeterli olduğu konusunu işlemeyi sürdürmüşlerdir.

          AKP iktidarının özellikle 2006 da başlattığı yanlış fındık politikası üreticilerin öfkelenmesine yol açmış, yıllar sonra bölgede bir miting yapılmasına bile vesile olmuştur.

O DÖNEM DE NELER OLMUŞ HATIRLAYALIM İSTİYORUM

            Ordu’da olaylı geçen fındık mitingi iktidarla muhalefeti karşı karşıya getirerek CHP Ordu milletvekili Fatsa’lı hemşerimiz rahmetli DR. Sami Tandoğdu ile Başbakan R.Tayyip Erdoğan arasında tartışma çıkmasına sebep olmuştu.
         

          Erdoğan, Fiskobirlik'e kredi verilmesini isteyen Tandoğdu'ya "İş Bankası'na gidin İş Bankası versin size, CHP zaten oranın ortağıdır. Araya girin, bakalım veriyor mu?" demişti. Erdoğan’ın bu sözleri fındık üreticisinin derdine derman olmuyor aksine krizi daha da tırmandırıyordu.


            Fındık üreticileri mahsullerini değerinde satmayı beklerken fiyatların sürekli aşağıya doğru gerilemesi üreticiyi kızdırmıştı ama AKP ye verdiği desteği çekmeyi de asla düşünmemişti.

           Tabloya bakarsanız 2005 ten sonra fiyatlar sürekli aşağı çekilerek adeta köylü ile fındık birbirinden uzaklaştırılmak istenmektedir.

             Özellikle AKP medyası 2006-2017 arasındaki tabloyu görmezden gelerek 2020 deki fındık fiyatının başarılı olduğunu pompalayarak adeta bir medya şovu yapmıştır.

             Hükümet Karadeniz de fındığın ve üreticinin gücünü kırmıştır, hem de öyle bir kırmıştır ki üretici siyasetçi ile pazarlık aracı olarak kullandığı fındığını İslami söylemlere ve dönüm parasına terk ederek bir teslimiyet görüntüsü vermektedir.  

             Dönüm parası bütçeden çıkmakta, fındık piyasa değerine bu para dahil edilmeyerek fındık piyasası özellikle aşağı çekilmekte, piyasayı elinde tutanlara rant sağlanmaktadır. Zavallı halkım da bütçeden kendisine verilen bu dönüm parasını “beleş gelen para” olarak algılamakta, iktidara desteğini sürdürmektedir.

            Önce vatan, sonra eğitim ve ahlak…

            Şimdi bakıyorum AKP’li siyasetçiler ve bazı bürokratlar sıraya girmiş açıklamalar yapıyorlar. ‘’Sayın cumhurbaşkanımıza verdiği fiyat için teşekkür ederiz’’ diyorlar.

Teslimiyet bedenlerde değil zihinlerdedir.

              Fındığın fiyatını her ne kadar cumhurbaşkanı açıklamış olsa da, İtalyan firması Ferrero’nun bu konuda etkisinin çok fazla olduğu kanaatindeyim.