ÇAĞDAŞ VE GÜZEL BİR FATSA İÇİN DÜŞÜNCELERİM
- Çarşamba, 04 Mart 2015
Fatsa'nın sorunlarını ve gelişim sürecini iki aşamada değerlendirmekte yarar var. Birincisi; Fatsa'nın içerisinde ve mahallelerinde ikamet eden ve Fatsa'yla yaşayan insanların kent yaşamı ile ilgili sorunları. İkincisi ise Fatsa'nın ekonomik, siyasi,sosyal ve kültürel yönden gelişimini sağlayacak yatırımlar ve projeler olarak bir değerlendirme yapılmalıdır.
Bir yerin konumu itibariyle özel ve stratejik bir önemi varsa her noktada gelişime ve değişime açıktır. Ancak bu değişimin ve gelişimin olabilmesi için, içinde barındırdığı insanların hür idarelerine çeşitli gerekçelerle baskı ve yönlendirme yapmayan,yatırıcılara eşit rekabet koşulları sağlayan, siyasi, inanç ve etnik ayrımı yapmayan ve en önemlisi de yatırımların ve projelerin uygulanabilmesi için cazip koşulların yaratıldığı bir yönetimin olması gerekir.
Ancak Gözlemlediğim kadarıyla Fatsa'nın son onbeş yıllık tarihi sürecinde ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamına etki edebilecek kayda değer bir yatırım ve proje uygulanamamıştır. Fatsa kenti bulunduğu coğrafi konum itibariyle ulaşım yönünden, taşıdığı doğal güzelliği ve ekolojik özelliği ile özel bir öneme sahiptir. Tüm bu olumlu değerlere rağmen istenilen gelişimi gösterememesi, başta yerel idarecilerin, Fatsalı zengin yatırımcıların ve merkezi idarenin fatsa’ya gereken önemi vermedikleri, Fatsa ile ilgili sorunların çözümüne ve gelişimine yönelik gerekli yatırımları yapmadıklarındandır.
Bir şehrin gelişimi ve değişimi, o kente eski binaların yıkılarak yeni binaların yapılması, ara sokak kaldırımlarının sökülerek asfalt yapılması veya şehir dışından çeşitli nedenlerle göç eden insanların, alt yapısı, imar ve şehir planlaması yapılmamış alanlara yeni yerleşim yerleri açarak yeni konutlar yapmasıyla oluşmamaktadır. Gelişmişlik kriterleri ekonomik, sosyal, kültürel ve demografik kriterlere göre değişmekle birlikte genel kabul olarak; içinde yaşayan insanlara güvenlikli bir yaşama alanı sunuyorsa, ulaşım, altyapı ve konut sorunu bulunmuyorsa, çarşısında ve sanayi alanlarında rahatça ve düzenli ticaret yapılıyorsa, sosyal yaşamı ve kültürel paylaşımı canlı ise, yaşayanları içinde siyasi, dini ve etnik çatışması bulunmuyorsa, insanlarına iş, hastalarına hastane, öğrencilerine okul, yaşlılarına ve kimsesizlerine yaşam evleri sunuyorsa, böyle bir kent her noktada gelişmiş bir yer olarak kabul edilir.
Fatsa’yı yukarıda açıklanan kriterler üzerinden değerlendirdiğimizde olumlu sayabilecek çok fazla bir gelişim ve değişim göstermemektedir. Coğrafi olarak bulunduğu stratejik konumuna, sahip olduğu dağal güzelliklerine ve ekolojik özelliklerine rağmen hakkettiği bir konumda olmadığı görülmektedir.
Fatsa’nın kent yaşamı ile ilgili birçok sorunları vardır. Bunların içinde öncelikli sorunu; şehir içi trafik ve otopark sorunudur. Bir şehrin çarşı pazarında bırakın ulaşım araçlarıyla dolaşmayı yaya olarak dahi güvenlik içinde rahatça dolaşıp alışveriş yapamıyorsan, sosyal yaşam alanlarını kullanamıyorsan ve kültürel paylaşımı yaşayamıyorsan, o kent şehir ve çağdaş bir yerleşim yeri olarak değerlendirilemez. Sadece içinde yaşayanlara eziyet ve mutsuzluk verir. Bu şekildeki bir kente bu sorunu çözmeden hangi yatırımı ve projeyi yaparsan yap çok fazla bir katkısı olmayacaktır. Fatsa da bugün için bu durumdadır. Şehrin çarşı pazarında yaya olarak dahi rahatça dolaşılamamaktadır. Şehir içi trafik derken sadece şehrin işyerlerinin olduğu yerler anlaşılmamalı. Şehrin çarşı ve pazarının olduğu yerler dahil olmak üzere yeni yerleşime açılacak sanayi, turizm, sosyal, kültürel ve konut alanları da bu çerçevede düşünülmelidir. Bunlara büyükşehir yasasıyla mahalle olan köy ve beldelerimizi ilçeye bağlayan ana yollarımızı da dahil etmeliyiz. Genelde şehirlerin ilk yerleşim yerleri ezelinden beri şehirleşmeye uygun alt ve üst yapı yönünden gelişime açık olarak planlanmadığı için dar sokaklar ve birbirine bitişik yapılardan ibarettir. Gerçi yeni yerleşim alanları da halen kimi yerel idarecilerin siyasi amaçları uğruna çarpık kentleşmeye feda edilmektedir. Ne yazık ki bu durumu Fatsa’mızda çoğunlukla görmekteyiz.
Fatsa’mızın kentsel şehirleşme olarak öncelikli gördüğüm bu sorunun çözümü için; eski şehirleşmenin olduğu alanlarda mümkün olan yerlerdeistimlaklar yapılarak cadde ve sokakların genişletilmesi, gerekirse buraların çalışma saatlerinde araç trafiğine kapatılarak sadece yayalara açılması buralarda araçlar için yeterli ucuz otopark yerlerinin açılması sağlanmalı. Yeni yerleşim yerleri içinimar planlamaları yapılarak sanayi, turizm, sosyal, kültürel ve konut alanları ayrılmalı, buraların alt ve üst yapıları yapılmadan yerleşimlerine izin verilmemeli. Tüm bunlar planlanırken şehrin tarihi ve tabii güzelliklerini korunmalı ve hatta daha güzelleşmesi için bu tür çalışmalara daha fazla ağırlık verilmesi sağlanmalı. Bu tür kararları alırken kesinlikle siyasi, bölgesel, etnik ve değişik amaçları barındıran ayırımcılıklardan kaçınılmalı. Yatırım ve projeler objektif ölçülerde yapılmalı ve yapılması için özel sektörlere de cazip koşullar sağlanarak özendirilmelidir.
Fatsa’nın ekonomik anlamda gelişmesi için de birçok sorunları vardır.Bunların içinde öncelikli sorunu; Fatsa’nın ekonomik değeri tarımsal olarak fındıktır. Ekonomisi de fındığa dayalıdır. Dolayısıyla fındık tarımı ile ilgili başta üretim olmak üzeresanayisi de dahil olmak üzere her türlü entegre projelerin ve yatırımların yapılması Fatsa’mızı ekonomik olarak kalkındıracaktır. Tarımın yanında sahip olduğu deniz, yayla, orman ve ırmaklardan oluşan yeşilin her tonunu barındıran bu tabiat harikasının turizm alanlarına açılması ve bu konuda ekonomik değer taşıyan büyük ölçekli entegre proje ve yatırımların yapılması Fatsa’mızı kalkındıracak proje ve yatırımlardır. Bunun için çağdaş bir yönetim anlayışını hakim kılan, her konuda özel sektör yatırımlarını cazip hale getirecek alt yapı yatırımlarını sağlayan yerel yöneticilere ihtiyaç vardır.
Yukarıda saydığım ve çözümleri ile sunduğum hususlar şahsımın Fatsa İlçemiz için öncelikli gördüm sorunlardır. Sonraki zamanlarda gelişmiş ve şehirleşmiş bir Fatsa için diğer sorunları ve sorunların çözümüne yönelik yatırım ve projeler hakkında bilgilerimi sizlerle paylaşmaktan onur duyarım. Gerektiğinde her konu için ayrı ayrı daha teferruatlı görüş ve önerilerimi paylaşırım. İnancım odur ki bilgi ve düşünceler paylaşıldıkça güzellik ve zenginlik ifade eder.
Mustafa DARÇIN
Ziraat Yüksek Mühendisi
CHP Fatsa Meclis Üyesi