23 Temmuz 2024
PERŞEMBE YAYLASINDA SON SARAÇ
- Çarşamba, 17 Nisan 2019
Teknolojinin her gün gelişmesiyle birlikte, el emeği ile yapılan geleneksel sanatlar da bir bir unutulmaya yüz tutuyor. Bunlardan bir tanesi de saraçlık. Saraçlık, Binek veya çeki at takımları, eyer, semer, dizgin göğüslük, belgovanı , özengü, kayış gibi takımları yapma ve tamir etme sanatıdır.
Geçmişte oldukça rağbet gören fakat yok olmaya ramak kalan saraçlık mesleğinin tarihi oldukça eskiye dayanıyor. Saraçlığın tarihi M.Ö. yüzlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Türkler hayatlarını at üstünde geçirdikleri için saraçlığa büyük önem vermişlerdir.
Saraçlık babadan oğula ya da ustadan çırağa aktarılan bilgilerle sürdürülmüştür. Bu nedenle Saraç birçok aileye lakap ve soyadı olmuştur. Teknolojik gelişmeler ve artan motorlu taşıtlar saraçlığa olan gereksinimi azaltmış ve günümüzde bu mesleği yapan çok az kişi kalmıştır.
“60 YILDIR SARAÇLIK YAPIYOR”
Saraç lakabı ile bu mesleği Perşembe yaylasında yaşatmaya devam eden Salim Güzel, mesleğin son sanatkârı olduğunu söylüyor.
Kaybolmaya yüz tutmuş Saraçlığı 60 yılı aşkın büyük bir sevgiyle yaptığını söyleyen Salim Güzel, saraçlık sanatının çok dikkat isteyen bir meslek olduğunu ifade etti.
“HAYVANIN DERİSİNİ ALIP, KURUTUP İŞLİYORUZ”
Saraçlığın eskiden en iyi mesleklerden biri olduğunu fakat teknolojinin etkisiyle günümüzde geçim dahi saplamadığını sözlerine ekleyen Saraç Salim: “ 1993 Korgan doğumluyum. 60 yılı aşkın bu işi yapıyorum. Saraçlık yapan bir ustanın yanına çırak olarak girdim ve burada yetiştim. Yaz aylarında Perşembe yaylasına gelip saraçlık yapıyorum. Burada bana Saraç Salim diye hitap ediyorlar. Eskiden bu iş daha yaygındı çünkü at daha çok kullanılırdı. Saraçlık bir meslek değil sanattı. Yaptığımız ürünleri sırtımıza yükler Pazar Pazar gezerek satışını yapardık. Hayvanların kullanması için dizgin, göğüslük ve lazım olan birçok ürünü el işçiliği ile yapıyoruz. Ürünlerimizde hakiki hayvan derisi kullanıyorum. Hayvanın derisini alıp, kurutup ardından işlemeye başlıyoruz. Saraçlıkta kullanılan derinin önemi çok büyüktür. Her deri kullanılamaz. Saraçlık dikkat isteyen bir meslektir. Bu takımlar hayvanların hareketini engellememelidir.” dedi.
“SARAÇLIK MESLEĞİNİN KAYBOLMASINA RAMAK KALDI”
Ben de göçüp gidersem bu dünyadan bu meslek de benimle birlikte bitecek diyerek duyduğu üzüntüden dem vuran Saraç Salim, gençlerin bu mesleğe karşı ilgisiz olduğunu söyledi.
Zaman zaman çırak yetiştirdiğini fakat hiçbirinin kalıcı olmadığını söyleyen Saraç Salim: “Yetiştirdiğim çıraklarım olmuştu ama daha iyi şartlarda çalışmak için hepsi İstanbul’a gittiler. Şu anda Saraçlık işini yapan tek ben varım ve Perşembe yaylasında hayvancılıkla uğraşanların bana ihtiyacı var. Eskiden ona yakın Saraç vardı. Onlar hayatını kayıp edip, yeni nesilden de bu işi bilen yetişmeyince ben bir başıma kaldım. Ben de göçüp gidersem bu dünyadan bu meslek benimle birlikte bitecek. Gençler meraklı değil ve öğrenmek istemiyor. Çünkü bu meslek günümüz koşullarında geçim sağlamaz. Eskiden bu işte iyi para vardı. Bizim mesleği bitiren ise patpatların çoğalması oldu. Fakat çan satışlarımız artan hayvancılıkla birlikte her geçen gün daha iyiye gidiyor. Ben zaten bu işi maddiyat için yapmıyorum. Yıllardan beri gelen bir alışkanlık, işimi ve yaylayı çok seviyorum” dedi. Haber: Sümeyra Özcüre