23 Temmuz 2024

''FATSA'DA YEREL SİYASET HİÇ BU KADAR TIKANIP ALTERNATİFSİZ KALMAMIŞTI(!)”

  • PDF

Araştırmacı Yazar Celal Çukurlu ile Tarihi Süreç İçinde Fatsa Belediyesini ve Belediye Başkanlarını Konuştuk

YENİ HABER: Celal Bey Fatsa Belediyesinin geçmişine, belediye başkanlarımıza en çok kafa yoran insanlardan biri olarak; belediye başkanlarımızdan, belediyemizin geçmişinden kısaca söz eder misiniz?
C.ÇUKURLU: Memnuniyetle... Ben gücüm nispetinde belediyemiz, başkanlarımız, Fatsa ve Fatsalılarla ilgili bulabildiğim bilgi ve belgeleri ''Dünüyle Bugünüyle Fatsa'' adlı kitabımda bir araya toplamaya çalıştım. Bu çalışmayı da bir yurttaşlık ve Fatsalılık görevi saydım.
Bizim ilk belediye başkanımız Kirkor Ağa'dır.
Kirkor Ağa Fatsa Belediyesi'ni kuran adamdır.
YENİ HABER: Sizce nasıl bir şahsiyetti?
C.ÇUKURLU: Çok önemli ve yetenekli bir başkanımızdır. 
İki dönem belediye başkanlığı yapmıştır.
Birinci dönemi 1878-1880; ikinci dönemi 1887-1994 yılları arasındadır. Çok önemli ve yetenekli bir başkan oluşunu; birinci döneminden 7 yıl aradan sonra ikinci defa seçilmesidir ki bu da Fatsa belediyecilik tarihinde bir ilktir. 
YENİ HABER: Efendim üst üste seçilen yine başkanlarımız var.
C.ÇUKURLU: Hayır!.. Hayır!.. Üst üste seçilen başkanlarımız var ama başkanlık bir başkasına geçtikten sonra seçilen başka başkanımız yoktur.
YENİ HABER: Pekiyi efendim, anlaşıldı sonrası?
C.ÇUKURLU: Burada bütün başkanlarımızın gelmişinden geçmişinden söz edersek altından kalkamayız. Meraklıları; ''Dünüyle Bugünüyle Fatsa'' kitabımdan, ayrıca da Google'dan ''Fatsa Tarihinden Sayfalar'' adlı belgeselden yararlanabilirler. Yalnız uygun görür-seniz, kuruluştan günümüze belediye başkanlarımızın adlarını, tarihe ve başkanlarımıza hürmeten sıralayabiliriz.
YENİ HABER: Olabilir...
C.ÇUKURLU: Sırasıyla isimlerini arz ediyorum:
Fatsa'nın 1. Belediye Başkanı: Kirkor Ağa............................      (1878-1880)
Fatsa'nın 2. Belediye Başkanı: Topalzade Hacı İsmail Ağa....... (1880-1887)
İkinci Kirkor Ağa Dönemi...................................................          (1887-1894)
Fatsa'nın 3. Belediye Başkanı: Mahmut Efendi......................    (1894-1897)
Fatsa'nın 4. Belediye Başkanı: Mehmet Efendi......................    (1897-1900)
Fatsa'nın 5. Belediye Başkanı: Kadızade Kazım.....................   (1900-1902)
Fatsa'nın 6. Belediye Başkanı: Davutoğlu Hacı Mustafa Ağa....  (1902-19..)
Fatsa'nın 7. Belediye Başkanı: Terzioğlu Lazeri Efendi............   (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 8. Belediye Başkanı: Şatıroğlu Abdullah Efendi........   (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 9. Belediye Başkanı: Topaloğlu Server Efendi..........    (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 10. Belediye Başkanı: Hacı Hatipoğlu Mehmet Efendi  (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 11. Belediye Başkanı: Şatıroğlu Nazım Efendi.........     (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 12. Belediye Başkanı: Hatipoğlu Mustafa Efendi......    (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 13. Belediye Başkanı: Garipoğlu Mustafa Efendi......   (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 14. Belediye Başkanı: Hocazade Mazhar Efendi.......  (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 15. Belediye Başkanı: Topaloğlu Ali Rıza Efendi.......   (. . . . . . . .)
Fatsa'nın 16. Belediye Başkanı: Mahmut Yalman..................     (1930-1935)
Fatsa'nın 17. Belediye Başkanı: Gazi Ahmet Cevat Güvenkaya (1935-1945)
Fatsa'nın 18. Belediye Başkanı: Atıf Topaloğlu......................     (1946-1950)
Fatsa'nın 19. Belediye Başkanı: Sami Bursalıoğlu..................   (1950-1951)
Fatsa'nın 20. Belediye Başkanı: Ata Topaloğlu......................    (1951-1955)
Fatsa'nın 21. Belediye Başkanı: Ali Rıza Yücel......................   (1955-1958)
Fatsa'nın 22. Belediye Başkanı: Nihat Kutsal.......................     (1958-1960)
Fatsa'nın 23. Belediye Başkanı: Ali Rıza Dizdaroğlu..............   (1963-1975)
Fatsa'nın 24. Belediye Başkanı: Yener Topaloğlu..................    (1975-1978)
Fatsa'nın 25. Belediye Başkanı: Nazmiye Komitoğlu.............   (1978-1979)
Fatsa'nın 26. Belediye Başkanı: Fikri Sönmez......................    (1979-1980)
Fatsa'nın 27. Belediye Başkanı: Mazhar Yerebasmaz............   (1984-1989)
Fatsa'nın 28. Belediye Başkanı: İhsan Topaloğlu.................     (1989-1994)
Fatsa'nın 29. Belediye Başkanı: Mustafa Kemal Çamaş.........  (1994-2004)
Fatsa'nın 30. Belediye Başkanı: Hüseyin Anlayan................    (2004 . . . . )
(Kaynak; Dünüyle Bugünüyle Fatsa 2010 / Celal ÇUKURLU)
 
YENİ HABER: Tarihi süreç içinde sizce ön plana çıkan başkanlarımız hangileridir? 
 C.ÇUKURLU: Başkanlarımız arasında bir kıyaslama yapmayı pek uygun bulmuyorum. Ama şu bir gerçek ki olağan üstü dahi diyebileceğimiz çok değerli ve yetenekli başkanlarımız var.
Y. HABER: Mesela!..
C.ÇUKURLU: Kirkor Ağa'dan bahsettik; Terzioğlu Lazeri Efendi, çok görgülü ve kültürlü bir aileden yetişkin bir insan. Aynı zamanda Fatsa Ticaret Odası'nın kurucusu ve ilk başkanıdır. Bu aileden komşumuz Yunanistan'da belediye başkanlığı yapan insanlar mevcuttur. 
Şatıroğlu ailesinden iki tane başkanımız var. On birinci Fatsa Belediye Başkanımız olan Nazım Şatıroğlu, Türk Tayyare Cemiyeti Fatsa Şube Başkanlığı'da yapmıştır. Meşhur ''Fatsa'dan Üç Uçak'' onun eseridir denilebilir.
Mahmut Yalman çok önemli bir şahsiyettir. 
17. Belediye Başkanımız Gazi Ahmet Cevat Güvenkaya başlı başına bir ekoldür.
Topaloğlu ailesinden 3 millet vekili tam 7 tane belediye başkanı Fatsa'da iş başına gelmiştir. Fatsa'da Topaloğlu ailesinin kendilerinden çok Fatsa ve Fatsalılarda emekleri vardır.
22. Fatsa Belediye Başkanımız Nİhat Kutsal fevkalade bir başkanımızdır. Fatsa belediyesi onunla çağ atlamıştır denilse mübalağa olmaz.
Bunlar şu an zihnimden geçenler.
Sokaktaki adamın ise tespiti şudur: 
''Fatsa'da iki tane belediye başkanı vardır. 
BİR: Fikri Sönmez, 
İKİ: Mustafa Çamaş.
YENİ HABER: Siz sokaktaki tespite katılıyor musunuz?
C.ÇUKURLU: Sokaktaki adam halktır. Bu dünyanın dönmesi gibi bir şeydir. Siz katılsanız da katılmasanız da milletin sinesinden bunları çıkartıp atamazsınız.
YENİ HABER: Biraz daha açar mısınız? 
C.ÇUKURLU: Sokaktaki adama büyük ölçüde katılıyorum. Çocukluk yıllarımda Fikri Abi'nin ayakkabılarını boyadım, gençlik çağlarımda Fatsa Halk Evinde yurt ve memleket sorunları üzerine uzun sohbetlerimiz oldu. Halka inanan, güvenen bir insandı. Son mesajı ''Benim için esas mahkeme Fatsa halkının vicdanıdır.'' olmuştur. Fikri Bey olağan üstü bir dönemin, olağan başkanıdır. 9 ay gibi kısa bir dönemlik başkanlığında akla hayale gelmedik işler başarmıştır. 
YENİ HABER: Mustafa Çamaş?
Bence Mustafa Çamaş bir dahiydi. Fatsa belediyesi onunla Zirveyi görmüştür. Osmanlı hazinesinin Yavuz ile zirve yapması gibi. Yavuz’dan sonra hazine bir daha onun dönemini yakala-yamamıştır. Mustafa Çamaş'tan sonrasını Fatsa'da aşmak oldukça zor görülüyor, inşallah aşılır. Mustafa Çamaş, ancak Mustafa Çamaş ile kıyaslanabilir, onu zorlayan yine onun kendisidir. O bir dönem daha başkanlık yapsaydı 4 projesi vardı ki hayata geçirirdi! O zamanda Fatsa doğrudan ve doğal olarak vilayet konumunda olurdu.
Mustafa Bey Fatsa fanatiği bir insandı.
Belediyeden çok şey çaldı, aldı iddiaları oldu. 
Büyük yargıç tarih gösterdi ki; Mustafa Çamaş belediyeden namı hesabına tek bir çivi bile çakmamış, Başkan olmadan Fatsa'da babadan kalma bir evi vardı, şimdi o da yok.
YENİ HABER: Mevcut başkanımız yani sayın Anlayan?
C.ÇUKURLU: Tabi ki Hüseyin Anlayan da sıradan bir insan değil, bence ortalamanın üstünde bir başkanımız. Hüseyin Bey'in en büyük şansı da şanssızlığı da Çamaş dönemi sonrası başkan oluşudur. 
Şansı çok disiplinli bir belediye devir aldı, şanssızlığı ise başarılı bir insanın yerini doldurmanın zor oluşudur.
Anti parantez şunu ifade edeyim; iş başındaki insanlarla aleyhte de olsa, lehte de olsa yapılan yorumlar itibar bulmaz, ancak dönemleri sonuncu yapılan yorumlara itibar edilir.
Benim ''Dünüyle Bugünüyle Fatsa'' adlı çalışmamda Hüseyin Anlayan'a  az yer vermemi çoğu insan kasıtlı gibi algıladılar. Kasıtlı yazı yazmak, her ne olur ise olsun sırıtır ve yazarı bitirir. 
Esas olan Sayın Anlayan'ın dönemi sona erdikten sonra yazılacak yazılar, yapılan yorumlar itibarlı olur ve olacaktır diye düşünüyorum.
   YENİ HABER: Başkanlarımızla ilgili başka yorumunuz var mı?
C.ÇUKURLU: Bağlantılı bir yorumum olacak. 
İnsanlar iki miras edinirler, maddi ve manevi.
Bence insanı geleceğe taşıyacak olan maddi değil, manevi miraslarıdır. Benim manevi miraslarımda kitaplarım. Bu kitapları kaleme almamda özellikle iki belediye başkanımıza; sayın Anlayan ile Merhum Çamaş'a şükran borçluyum. Her iki başkanımıza da sizler aracılığı ile bir kez daha şükranlarımı sunuyorum.
İnsanları acılar ve mutluluklar olgunlaştırır.
İşsizdim Mustafa Bey bana belediyede bir iş olanağı sağladı çok mutlu oldum. Hüseyin Bey nasırıma basıp acıttı. Ve bunların bileşkesinde manevi miraslarım dediğim kitaplarımı olgunluk ve ta-rihi sorumluluk içinde kaleme aldım. Onun içindir ki bu iki başkanımıza müteşekkirim.
YENİ HABER: Kırgın mısınız?
C.ÇUKURLU: Hayır!.. Hayır!.. Asla Hiç öyle şey olur mu. Bunlar sosyal hayatın cilveleridir. Acı ve mutluluk olmadan yazıp üretemezsiniz.
YENİ HABER: Peki Efendim kitaplarınızın devamı gelecek mi?
C.ÇUKURLU: Kısmet olursa ''Dünüyle Bugünüyle Fatsa''nın genişletilmiş ikinci baskısını yayınlayacağız.
YENİ HABER: Çok başarılı belediye başkanlarımızdan söz ettiniz. Siz zaman zaman yazı ve söyleşilerinizde ''Fatsa siyasetçi fakiri'' gibi beyanlarınız oluyor, bunu nasıl açıklayacaksınız?
C.ÇUKURLU: Doğru!.. Bunun tabi ki bir nedeni olmalı. Nedeni Fatsa ve Fatsalıların yetenek-sizliğinden değil. Türkiye de demokrasinin gereği gibi işlemeyişinden ve siyasi partilerimiz de parti içi demokrasinin arzulanan düzeyde olmayışından kaynaklandığı inan-cındayım. 
Fatsa özgür düşünceli insanların diyarıdır.
Siyasi partilerimiz ise özgür düşünceli insanları değil, söz dinleyen uslu çocukları tercih ediyorlar. Hal böyle olunca da ehil yetişkin insanlar politikanın dışında kalıyor. Yoksa ki çağdaş demokrasi bütün kurum ve kuruluşlarıyla gereği gibi işletilse, Fatsa'dan da çok başarılı politikacıların çıkacağı muhakkak.
YENİ HABER: Bugün Fatsa'da yerel siyaset ne durumda? 
C.ÇUKURLU: Yerel siyaset denince ilk akla gelen kurum belediye. Fatsa belediyesinde zaman zaman tıkanmalar oldu ama her defasında aşıldı. Bizim çocukluğumuzda (1963-1975) Ali Rıza Dizdaroğlu belediye başkanımızdı. Bir tıkanıklık oldu; bu tıkanıklık 2 Mart 1975 ara seçimini kazanan bağımsız aday Yener Topaloğlu ile aşıldı. Yener Bey'in 3 yıllık bir icraatı var. Onun dönemi Fatsa belediyesinin en parlak dönemlerinden olduğunu bugün herkes kabul ediyor.
Yener Bey'den bayrağı Nazmiye Hanım devir aldı.
Çok yetişkin iddialı bir hanımefendiydi. Ne yazık ki hasta idi çok verimli olamadı, belediye tekrar tıkandı. Bu tıkanıklıkta yine bağımsız aday Fikri Sönmez ile aşıldı. Fikri Bey'den söyleşimizin başında söz ettik. Bilindiği gibi o dönem Fatsa da Nokta Operasyonu oldu, akabirinde de yurt genelinde demokrasi askıya alındı. O dönem Fatsa'nın siyasi kadroları hepten yok edilip sindirildi. 1980 Fikri Sönmez'den; 1994 Mustafa Çamaş'a kadar geçen 14 yıllık süre Fatsa belediyecilik tarihinde adeta bir Fetret devridir denilebilir. Bunun birçok nedenleri olsa da ülkede 12 Eylül 1980 Askeri darbesi ile demokrasinin askıya alınması, sivil siyasetin sindirilip kadrolarının tasfiye edilmesidir.
YENİ HABER: Bugün ne görüyorsunuz?
C.ÇUKURLU: Bugün gördüğüm şu Fatsa'da yerel siyaset hiç bu kadar tıkanıp alternatifsiz kalmamıştı. Bugün Fatsa yerel siyasetinde bir çaresizlik var. Geçmiş dönemlerde de yukarıda vurguladığım gibi tıkanmalar olmuştu. 
Ama çare benim diyen bir sürü donanımlı, yetişkin kabul gören aday adayları vardı. Mevcut başkanımız Hüseyin Anlayan 3. Döneminin sonuna yaklaşıyor. Siyasi kulislerde bir daha aday olmayacağı konuşuluyor. Meydanlarda çare benim diyen kimsecikler yok.
YENİ HABER: Peki ne yapmalı? 
C.ÇUKURLU: Sorumluluk sivil toplum örgütlerinde, siyaset kurumunda. Mutlaka çare üretip ortaya alternatifler konulmalıdır diye düşünüyorum. 
Biz dünyada Türkiyeli, Türkiye'de Karadenizli, Karadeniz de Fatsalıyız. Dünya bu, Dünyanın Türkiye'si bu, Türkiye'nin Fatsa'sı budur. Fatsa'nın sorunları şunlar şunlardır, çözümü ve çaresi ise şunlardır diyebilen ortalarda kimsecikler yoktur. 
Fatsa yerel siyaseti hiç böyle bir durumla karşılaşmamıştı. Bu da gelecek açısından son derece kaygı verici bir durum. Fatsa'da kesinlikle çare benim, biziz diyecek yetişkin donanımlı Fatsa sevdalısı insanlara ihtiyaç var. Bu sorun sadece bir partinin değil tüm siyasi partilerimizin üstünde özenle durup, çözüm çare üretecekleri ortak bir paydadır.
YENİ HABER: Son cümlenizi alalım.
C.ÇUKURLU: Son cümlem Yeni Haber ailesine, sizler aracılığıyla okurlarınıza ve tüm yurttaşlarımıza sağlık, selamet diliyorum.
YENİ HABER: Sayın Çukurlu zamanı bizlerle paylaştığınız için bizde size teşekkür ediyor, esenlikler diliyoruz.  
Son Güncelleme: Çarşamba, 02 Ağustos 2017 13:26

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile

trafik cezası öde kredi kartı ile fatura öde online fatura ödeme fatura öde